Νεοπλασματικός δείκτης θεωρείται κάθε βιολογική ουσία η οποία μπορεί να μετρηθεί ποσοτικά ή να εκτιμηθεί ποιοτικά και η μέτρηση της ή η παρουσία της μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη, τη φύση, το μέγεθος, την υποτροπή ή την μεταστατική εξάπλωση μιας κακοήθους διεργασίας στον οργανισμό.
Οι καρκινικοί δείκτες είναι μόρια που βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε ιστούς και βιολογικά υγρά ασθενών με νεοπλασματική νόσο.
Οι καρκινικοί δείκτες αν επιλεγούν σωστά μπορούν να συνεισφέρουν ικανοποιητικά στην μελέτη της νόσου. Ορισμένες εφαρμογές των καρκινικών δεικτών είναι:
– Παρακολούθηση και αξιολόγηση της θεραπείας.
– Έλεγχος των μεταστάσεων πριν την εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων.
– Εκτίμηση της βιοχημικής φύσης του όγκου και κλινική σταδιοποίηση και ταξινόμησή του.
– Ικανότητα πρόγνωσης της νόσου.
– Ικανότητα διαφορικής διάγνωσης από καλοήθης όγκους ή άλλες ασθένειες ή ακόμα και επιβεβαίωση της διάγνωσης.
– Συνεπικουρούν στη διάγνωση του καρκίνου, και έτσι είναι ευκολότερη η αντιμετώπισή του.
-
Καρκινικό αντιγόνο Ca 125 (Συναντάται σε παράγωγα εμβρυϊκού επιθηλίου, ωοθηκικού καρκινώματος και σε ιστούς αδενοκαρκινώματος, σε ενδομητρίωση, κίρρωση, κύηση κ.α )
-
Καρκινικό αντιγόνο Ca 15-3 (Είναι βλεννώδους τύπου αντιγόνο μεγάλου μοριακού βάρους από τα κύτταρα του καρκίνου του μαστού.)
-
Καρκινικό αντιγόνο Ca 19-9 (Από καρκίνωμα του ορθού και του παχέος εντέρου, σε καρκίνο του παγκρέατος κυρίως, και δευτερευόντως του ΓΕΣ)
-
Καρκινικό αντιγόνο Ca 50
-
Καρκινικό αντιγόνο Ca 72-4 ( Δείκτης για καρκίνωμα του στομάχου μη ειδικός.)
-
Α-Εμβρυική σφαιρίνη α- FP ( Eλέγχεται σαν νεοπλασματικός δείκτης ηπατώματος και βλαστικών νεοπλασμάτων ωοθήκης και όρχεος.)
-
Καρκινoεμβρυικό αντιγόνο CEA
-
Δείκτης νεοπλάσματος πλακώδους τύπου SCC ( Δεικτης καρκινωματος του τραχήλου, του πνεύμονα, ΩΡΛ.)
-
Ειδικό Προστατικό αντιγόνο PSA – (Ειδικό για το όργανο προστάτη, αλλά όχι ειδικό για τον καρκίνο του προστάτη)
-
Ελεύθερο προστατικό αντιγόνο Free PSA– Προστάτης
-
Ειδική Νευρωνική Ενόλαση NSE (Δείκτης για νευροβλάστωμα και μικρο-κυτταρικό βρογχικό καρκίνωμα.)
-
Αντιδιουρητική ορμόνη ADH (Δεικτης για Μικροκυτταρικό καρκίνο των βρόγχων, αδενοκαρκίνωμα.)
-
Χρωμογρανίνη Α CgA (Δείκτης σε όγκους νεθροενδοκρινους προέλευσης, σε νεόπλασμα του προστάτη με εστιακή νευροενδικρινική διαφοροποίηση και σε καρκινοειδής όγκους του εντέρου